Tijdens het najaar van 2020 maakte de provinciale dienst waterwegen van West-Vlaanderen om de haar plannen het Gecontroleerd Overstromingsgebied (G.O.G.) Reutelbeek-Geluwebeek - zeg maar "het bufferbekken aan de Geluwebeek" -  uit te breiden en her in te richten. De kost van de herinrichting en de uitbreiding zou gedragen worden door Europese middelen die ter beschikking staan van het natuurherstel dat plaatsvindt in het kader van de Seine-Scheldeverbinding, waaronder ook de Leiewerken vallen. De voorwaarde van toekenning van die middelen is dat het project in 2021 wordt gerealiseerd.

Het projectgebied wordt in publicaties van de stad systematisch als bijzonder waardevol omschreven op vlak van fauna en flora en natuurbeleving. Dat het - en ik gebruik de typering uit het alom gekende Masterplan een blauwgroene parel is, is een waarheid die eigenlijk niet kan ontkend worden. Integendeel... elk jaar wordt door natuurkenners en -liefhebbers een toename van soorten en aantallen in het gebied vastgesteld.

De bedoeling was om het volume van het bufferbekken te vergroten door het rooien van grote breedwaaierige bomen op rechteroever, het rooien van grote oppervlaktes jonge bomen  (+3.000  m2), het verwijderen van rietkragen,... en het aansnijden van een noordelijker gelegen authentiek perceeltje natuur door het als bufferbekken in te richten. Er zou ook werk worden gemaakt van de toegankelijkheid van het terrein, met extra bruggen en wandelpaden. Daarvoor werd een procedure opgestart, die tot begin november de mogelijkheid bood om bezwaren en opmerkingen te formuleren. Uit het dossier bleek onder meer dat er voorafgaand geen enkel onderzoek naar de effecten van de vooropgestelde werken op de natuurwaarden was gedaan en dat er zeer los werd omgesprongen met bestaande wetgeving ter zake. Meer nog... de provincie had zichzelf ontslagen van elke verplichting om een zogenaamd MER - een milieueffectenrapport - voor te leggen.

Philippe Mingels is een directe buur van de projectzone. Hij woont er samen met Jocelyne intussen al meer dan 30 jaar en kent de geschiedenis van én het projectgebied zelf en de loop van de Geluwebeek als geen ander.  Na lezing van het dossier kon hij niet anders dan besluiten dat het project gebaseerd was op verkeerde uitgangspunten en een catastrofe inhield voor de natuurwaarden die op vandaag aanwezig zijn op het terrein. Hij trok aan de alarmbel en mobiliseerde Maarten Tavernier -  ons provincieraadslid - en de verschillende koepels van de natuurverenigingen om de situatie samen met hem te bekijken en te bespreken. Die zijn op de uitnodiging ingegaan waarna snel duidelijk werd dat er werk moest worden gemaakt van het opstellen van de tegenargumentatie. 

Tijdens de gemeenteraad 18 november 2020 bleek uit een mondelinge vraag van Philippe dat het College van Burgemeester en Schepenen - ondanks het ontegensprekelijk gegeven dat de plannen van de provincie in de feiten gingen leiden tot een vrijwel totale vernietiging van de natuurwaarden in het gebied  - geen opmerkingen, laat staan bezwaren wilden formuleren op het voorliggende plan. Het CBS zag geen graten in de plannen en behield haar vertrouwen in de expertise van de provincie op dat vlak.

Als reactie op de bezwaren en de opmerkingen die wél werden neergelegd, reageerde de provincie met een kleine wijziging van de plannen. Uit de voorgestelde wijzigingen bleek opnieuw dat de betrokken dienst weinig kennis had van de loop van de beek, het terrein zelf en de natuurwaarden op het terrein. het was overduidelijk dat de plannen te weinig rekening hielden met de vigerende wetgeving. Dat het geld uit natuurherstelprogramma's zou worden aangewend om om een regelrechte kaalslag in het bekken en haar directe omgeving te organiseren bleek duidelijk geen punt voor de provinciale deputatie, die het plan ondanks onze opmerkingen liet goedkeuren.

Met de goedkeuring van de provincie kwam de procedure in een nieuwe fase terecht. Begin nieuwjaar werd formeel beroep aangetekend tegen die goedkeuring. Groen Menen leverde daarvoor financiële ruggensteun aan Philippe en Jocelyne. Beroepsprocedures zijn immers niet gratis. Ook de West-Vlaamse natuurkoepels gingen in beroep.  In de beroepsschriften werden opnieuw alle bezwaren opgesomd en onderbouwd, die ondanks de aanpassingen, geldig waren gebleven. De beroepsschriften werden zoals de procedure vereist overgemaakt aan de Vlaamse administratie. 

Begin mei werd een hoorzitting georganiseerd. Die hoorzitting kwam er op uitdrukkelijke vraag van alle beroepsindieners.  Gezien de coronamaatregelen vond de hoorzitting digitaal plaats. Het is de bedoeling van de hoorzitting om argumenten voor en tegen op te sommen zodat uiteindelijk mevrouw Zual Demir, Vlaams minister van Omgeving, een uitspraak kan doen over de geldigheid van het project. Die uitspraak werd voorzien op 6 juni. Tijdens de hoorzitting bleek vrij snel dat het dossier en de beslissing van de provincie weinig juridische ruggensteun had en bijzonder weinig kans maakte op een ministeriële goedkeuring.

De provinciale dienst waterwegen moet het als het ware 'aan haar water gevoeld hebben' want op 27 mei kregen Philippe en Jocelyne, net als alle andere aangeladen van het projectgebied, een aangetekend schrijven gepresenteerd met de melding dat er eigenlijk een nieuw dossier ter inzage ligt op de stadhuizen van Menen en Wervik. Er is dus een nieuw openbaar onderzoek lopende. Voer voor Philippe om alvast naar de gemeenteraad van juni te trekken om te vragen of het stadsbestuur haar blind vertrouwen in de provinciale diensten behoudt of zich - gezien de tweede kans die ze krijgen - deze keer zal engageren om het voorliggende plan op  een verantwoordelijke manier te benaderen?

Uiteraard blijft Philippe de kwestie van zeer nabij opvolgen en gaan we met Groen Menen voor een herinrichting van het Gecontroleerd Overstromingsgebied (G.O.G.) Reutelbeek-Geluwebeek, dat de natuurwaarden in het gebied én de wetgeving ter zake respecteert. U hoort er nog van!

Wilt u meer info? Aarzel niet en stuur ons een mailtje via [email protected]